خلاقیت یکی از مهم ترین مهارت هایی است که موجب ارتقای کیفیت ابعاد مختلف زندگی موثر می شود. ممکن است خلاقیت را بیشتر موجب توانمندی های شغلی بدانیم، اما خلاقیت در روابط بین فردی ما نیز بسیار تاثیرگذارخواهد بود. اهمیت این مهارت تا جایی است که متخصصان حیطۀ بهداشت روان تفکر خلاق را در زمره ده مهارت اصلی زندگی قرار داده اند و آن را با مهارت حل مسئله مرتبط می دانند. در واقع، خلاقیت به ما کمک می کند تا در برخورد با مسائل بتوانیم گزینه های مختلف را به عنوان راه حل در نظر آوریم و بتوانیم از بین آنها بهترین را برگزینیم. اساس خلاقیت ، کسب اطلاعات دربارۀ نظام مندی های حاکم و در نهایت توانمندی در شیوه های موثر فکر کردن است. پس بر خلاف آنچه ممکن است تصور شود، خلاقیت بر مبنای اقدام بدون تفکر و تکانشی نیست و داشتن دانش در حیطه مورد بحث برای بروز خلاقیت از ملزومات است. یکی از باورهای نادرست دربارۀ خلاقیت این است که هنر خلاق بودن استعدادی خدادادی است. در حالی که این مهارت نیز مثل سایر مهارت ها می تواند کسب شود و رشد و پرورش پیدا کند. اگر راهکارهای ارتقای مهارت خلاقیت را به کار بندیم می تــوانیم به گزینه های جدید دست پیدا کنیم. اگرهمیشه به شیوه های قبلی فکر کنیم ،همان دست آوردهای قبلی را کسب خواهیم کرد. خلاقیت به ما کمک می کند تا به پیرامونمان از منظر مختلفی بنگریم و به دنبال پاسخ های مختلف باشیم. لذا لازم به نظر می رسد که زمانی را برای کسب توانمندی در این مهارت اختصاص دهیم و با تمرین تلاش کنیم این مهارت را در خود ارتقا دهیم. اما پیش از بررسی راهکارهای موجود برای ارتقای خلاقیت بگذارید تعریفی دقیق از خلاقیت ارائه دهیم. خلاقیت به دو گروه عمده تقسیم می شود: خلاقیت فنی، و خلاقیت هنری. خلاقیت فنی بیشتر در افرادی متبلور است که نظریه پردازی می کنند و طرح هایی برای امور مختلف از جمله حل مسئله ارائه می کنند. خلاقیت هنری بیشتر دربرگیرندۀ توانایی و استعداد در خلق آثار هنری است. این نوع از خلاقیت از ملزومات خلق آثار هنری است و هنرمند باید خلاقیت هنری داشته باشد تا بتواند به کارهای نو دست بزند. هر چند در راهکارهایی که در ادامه مطرح شده خلاقیت به طور کلی در نظر گرفته شده است ، تمرکز راهکارها بیشتر بر خلاقیت فنی است.

۱.به خودمان ایمان داشته باشیم

شـــاید یکی از مهم ترین ویژگی های افراد خلاق این است که باور دارند که خلاق اند. این باور کمک می کند تا فرد اطمینان داشته باشد که می تواند پاسخ را پیدا کند.

۲ .انعطاف پذیر باشیم

یکی دیگر از ویژگی های بـــارز افراد خلاق انعطاف پذیری در شیوه های فکر کردن است. این افراد به دنبال راه های ســـنتی برای حل مسئله نیستند. حتی وقتی نیازی احساس نمی شود، به سراغ اندیشیدن به راه های تازه و جدید می روند. به واقع این افراد با شـــیوه های اندیشیدن سنتی قانع نمی شوند.

۳ .پذیرای تجارب جدید باشیم

افراد خلاق با آغوش باز به استقبال تجارب جدید و نگرش های جدید می روند. آنها خود را ملزم می دانند که برخی مواقع در انتظار تغییر باشند. به عبارت دیگر زندگی برای آنها سرشار از چالش ها و تجارب جدید است؛ باید به استقبال آنها رفت و تلاش کرد که مجراهای جدیدی برای دیدن دنیا در ذهن باز شود.

۴ .بارش فکری را تقویت کنیم

در مواجهه با هر مسئله ای ممکن است راهکارهای زیادی به ذهنمان برســـد. پیش از آنکـــه دربارۀ آنها قضاوت یا آنها را حذف کنیم ،بهتر اســـت به آنها اجازۀ تولد و ظهـــور دهیم. هیچ کـــدام از گزینه ها را دور نیندازیم. اجازه دهیم ذهنمان آزادانه و شناور به دنبال راه های جدید باشـــد و گزینه هـــای مختلف را به ما پیشنهاد دهد. بعدا فرصت داوری دربارۀ آنها و گزینش بهترین راه را خواهیم داشت ،اما در گام نخست فقط اجازه دهیم متولد و بارور شوند.

۵ .از نیمکرۀ راست مغز غافل نشویم

یکی از وظایف مهم این نیمکره مغزی خلاقیت است. تقویت این نیمکره می تواند به افزایش مهارت خلاقیت کمک کنـــد. برای فعال کردن بیشـــتر ایـــن نیمکره پیشنهادهای مختلفی ارائه می شود، برای مثال می توانیم از گردش در طبیعت لذت ببریم، داستانی بخوانیم و آن را به شکل تصـویری در ذهنمان بازسـازی کنیم و از همه مهم تر کودک درونمان را فعال نگاه داریم.

۶ .لازم نیست همیشه بهترین باشیم

آرمان گرایی و تمایل برای اینکه همیشـــه بهترین باشیم، قدرت خطرپذیری و احتمالا خلاقیت را در ما از بین می برد. اینکه بخواهیم همیشـــه پیرو افراد موفق باشیم و پا جای پاهای آنها بگذاریم ،این فرصت را از ما می گیرد که راه های مختص خودمان را بیابیم.

۷ .پیاده روی کنیم

بسیاری از ما عادت داریم به سبب مقتضیات شغلی یا دلایل دیگر ساعت های طولانی بنشینیم، اما متاسفانه این کار برای سلامت جسمی و روانی ما مضر است. به علاوه ،این نشستن های طولانی تاثیر نامطلوبی بر قدرت خلاقیت ما دارد. بر اساس نتایج یک تحقیق در دانشگاه استنفورد ، دانشـــجویانی که پیاده روی می کردند در جلســـات خلاق تر و درگیرتر با موضوع ظاهر شده اند. بسیاری ازافرادی که در کارهای خود موفق اند نیز برنامۀ منظم پیاده روی دارند

۸ .استراحت کردن را جدی بگیریم

ذهن ما برای فعالیت سازنده و خلاقانه به استراحت و تفریح نیاز دارد. باید زمانی را به استراحت اختصاص دهیم وهیچ کاری نکنیم. برخی منابع حتی پیشنهاد می کنند که وقتی احساس می کنیم ذهنمان خالی از آرای جدید است، بهتر اســـت برای مدتی هیچ کار نکنیم تا ذهن اعجاز خلاقانۀ خود را نشان دهد.

۹ .خلاق بودن را انتخاب کنیم

شـــاید این یکی از مهم ترین گام ها در مسیر رشد خلاقیت باشد. با وجود آگاهی از اهمیت خلاقیت ،شاید بیشتر ما به سبب موانع و مســـائلی که در کودکی سر راهمان بوده است به این باور رسیده باشیم که خلاقیتمان در کودکی از بین رفته است، به قسمی که دیگر نمی توانیم آن را احیا کنیم. این باور غلط است. شاید برخوردهای نامناسب در کودکی یا نبود محیط غنی برای پربار کردن خلاقیت ما در آن زمان ،مانع بالندگی قدرت خلاقیت در ما شده باشد، اما امروزخودمان می توانیم انتخاب کنیم که به آن محدودیت ها تن ندهیم و به سراغ فنونی برویم که ما را در این مهارت توانمند می کنند. این ما هستیم که می توانیم بهانه ها را کنار بگذاریم و مســـئولیت ارتقای خلاقیتمان را از همین امروز به عهده بگیریم.

خلاصه آنکه، مهارت خلاقیت از جمله مهارت های بسیار مهم در زندگی روزمرۀ ماست که باید جدی گرفته شـــود و برای ارتقای آن تلاش شود. می توانیم با به کارگیری برخی راهکارهـــا این مهارت را در خود ارتقا دهیم و برای افزایش سطح کیفی زندگی حرفه ای و البته روابطمان از آن یاری بگیریم